ندا قلی خانی فراهانی
دانشجوي دکتري ترویج و آموزش کشاورزي، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
چکیده:
در این تحقیق به فواید استفاده از سیستم هاي آبیاري پیشرفته به عنوان روش پدافند غیر عامل براي بالا بردن عملکرد محصولات و سطح در آمد می پردازیم. این تحقیق از نوع تحقیق پیمایشی در قالب تحقیقات توصیفی است (روش تحقیق بر حسب هدف از نوع کاربردي و برحسب نحوه ي گردآوري داده ها از نوع توصیفی، همبستگی می باشد). جامعه آماري تحقیق شامل کشاورزان شهرستان کرج ، به تعداد ۱۲۶۴ نفر می باشند که با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه ۱۷۲ نفر برآورد شد. روش نمونه گیري در این تحقیق، تصادفی ساده بود.
و در spss بود. تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار r= % ابزار اصلی این تحقیق، پرسشنامه با ضریب آلفا کرونباخ ۸۱ دو بخش تحلیل توصیفی و تحلیل استنباطی صورت گرفت. لذا با توجه به یافته هاي تحقیق عواملی نظیر ، میزان اطلاعات در مورد سیستم هاي آبیاري تحت فشار، مساحت زمین زراعی، میزان اراضی زراعی آبی تحت تملک ، با ۹۹ % اطمینان و حل کردن مشکل کمبود آب توسط سیستم ها، میزان تماس با مراکز خدمات ترویجی و تأثیر بیمه در کاربرد سیستمهاي آبیاري نوین با ۹۵ % اطمینان معنی دار می باشند.
واژه هاي کلیدي: سیستم هاي آبیاري تحت فشار، افزایش عملکرد
مقدمه:
بخش کشاورزي با ۹۲ % بزرگترین مصرف کننده آب در کشور محسوب می شود. به عبارت دیگر حدود ۹۲ % از ۱۳۰ میلیارد متر مکعب آب قابل استحصال کشور در بخش کشاورزي استفاده می شود. اما از این میان بیش از ۷۰ % منابع آب به دلیل عدم استفاده از تکنولوژي هاي پیشرفته آبیاري و استفاده از روش هاي منسوخ غرقابی به جاي سیستم هاي کار آمد آبیاري
تحت فشار یا قطره اي به هدر می رود (جهاد کشاورزي اردبیل، ۱۳۸۹ ). چنانچه عمل آبیاري درست و اصولی انجام نگیرد بر کشت و کار کشاورزي تأثیرات سو خواهد داشت. فرسایش، شور و قلیایی شدن خاك، غرق آبی شدن یا باتلاقی شدن زمین هاي کشاورزي و تخریب زمین هاي کشاورزي از جمله عوارض آبیاري هاي غیر اصولی وعلمی است
(سپاسخواه و دیگران، ۱۳۸۵ ).نتایج حاصل از مطالعات انجام گرفته در کشور چین نشان می دهد استفاده از سیستم .( هاي آبیاري پیشرفته ۱۹ تا ۳۹ درصد راندمان مصرف آب را نسبت به آبیاري کرتی بهبود بخشیده است (موسوي، ۱۳۸۴ بررسی نگرش کشاورزان نسبت به بکارگیري » در تحقیقی که توسط صدیقی و فرزند وحی ( ۱۳۸۳ ) تحت عنوان انجام شده است، نتایج تحقیق حاکی است که میزان همبستگی « سیستم هاي آبیاري تحت فشار در استان کرمانشاه محدودیت منابع آب با نگرش کشاورزان نسبت به سیستم هاي آبیاري تحت فشار رابطه منفی و معنی داري داشت .بر این اساس، هر قدر کشاورزان محدودیت منابع آبی کمتري را تجربه کردند، نگرش مثبت تري نسبت به سیستم ها داشتند.
بررسی عوامل پیش برنده و باز دارنده پذیرش فناوري » در تحقیقی که توسط وجدانی همت ( ۱۳۸۵ ) تحت عنوان انجام شده است، نتایج حاصل از همبستگی بین پذیرش و « آبیاري تحت فشار از نظر کشاورزان شهرستان بهار همدان ویژگی هاي اقتصادي کشاورزان، نشان داد که بین پذیرش و دریافت اعتبارات و بین پذیرش و در آمد سالیانه کشا ورز نیز، رابطه مثبت و معنی دار در سطح یک درصد وجود دارد.
میزان رضایتمندي کشاورزان از تکنولوژیهاي نوین آبیاري را بیش از ۷۰ درصد بیان می کند و Stevens (2006) پیامدهاي اندك حاصل از اجراي این تکنولوژي ها را عامل مهمی در نارضایتی از آنها می داند نشان می دهد سطح تحصیلات و آگاهی دامداران از Mohammad & Ortman, ( مطالعات انجام شده توسط ( ۲۰۰۵ فرایند بیمه در پذیرش تأثیر مثبت و تنوع شغل و عدم وابستگی به درآمد دامداري و تجربه دامداري داراي تأثیر منفی بر این امر بوده است.
مواد و روش ها:
این تحقیق از نوع تحقیق پیمایشی در قالب تحقیقات توصیفی است (روش تحقیق بر حسب هدف از نوع کاربردي و بر حسب نحوه ي گردآوري داده ها از نوع توصیفی،همبستگی می باشد). ابزار اندازه گیري مورد استفاده در این تحقیق، پرسشنامه است که به روش باز و بسته و در برخی موارد با استفاده از طیف لیکرت تهیه گردید. جهت اطمینان از روایی پرسشنامه پس از تهیه پرسشنامه مقدماتی، پرسشنامه در اختیار اساتید قرار گرفت و پس از اصلاحات لازم براي سنجیدن پایایی آن بررسی شد که ضریب آلفاي کرونباخ بدست آمده برابر ۸۱ (pilot test) اعتبار آن طی یک تحقیق آزمایشی گردید. جامعه آماري تحقیق شامل کشاورزان شهرستان کرج که در کلاس هاي ترویجی – آموزشی مربوط به انواع r=% شاخه هاي آبیاري و آبیاري پیشرفته شرکت کرده اند، به تعداد ۱۲۶۴ نفر می باشند که با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه ۱۷۲ نفر برآورد شد. در این تحقیق به منظور انجام نمونه گیري از روش نمونه گیري تصادفی ساده استفاده شد. روش هاي آماري مورد استفاده در این تحقیق دو روش آماري توصیفی – تحلیلی و استنباطی بوده است.
